Ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες τις οικογένειες που υπάρχουν παραπάνω από ένα παιδί, είναι ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέλφια. Ο ανταγωνισμός αυτός μπορεί να εκδηλωθεί με τσακωμούς, λογομαχίες, παράπονα, κοροϊδίες, πειράγματα και αποσκοπεί συνήθως στη διεκδίκηση της προσοχής και του ενδιαφέροντος των γύρω τους (όχι απαραίτητα των γονιών τους).
«Πάντα αυτόν παίρνεις μαζί σου.», «Αυτήν αγαπάς περισσότερο.», «Πάντα εγώ φταίω για όλα.», «Μου παίρνει όλα τα πράγματα.», είναι μερικές από τις φράσεις που ακούν καθημερινά οι γονείς από τα παιδιά τους.
Γιατί δημιουργείται αυτός ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέλφια;
· Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέλφια οφείλεται στη ζήλια. Είναι πιθανόν ένα παιδί να νιώσει παραγκωνισμένο ή παραμελημένο από τους γονείς ∙ να αισθανθεί ότι οι γονείς δεν του αφιερώνουν όσο χρόνο ή όση προσοχή θα ήθελε.
· Ορισμένες φορές ο αδελφικός ανταγωνισμός δημιουργείται για λόγους αναμέτρησης, σαν μια πρόκληση προς τον εαυτό. Αυτή η μορφή ανταγωνισμού δεν έχει να κάνει τόσο με τους γονείς και το ενδιαφέρον τους, όσο με την προσωπική εξέλιξη και την αυτοεικόνα του ατόμου. Μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στο άτομο και να συμβάλει στη βελτίωσή του σε ποικίλους τομείς της ζωής του.
Πώς θα μπορέσετε ως γονείς να αντιμετωπίσετε αυτόν τον ανταγωνισμό και να δημιουργήσετε αρμονικές σχέσεις ανάμεσα στα αδέλφια;
· Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και έτσι να το αντιμετωπίζετε. Μπορεί να θεωρείτε πως τα αδέλφια πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Το κάθε παιδί, όμως, είναι ξεχωριστό και έχει διαφορετική προσωπικότητα και ενδιαφέροντα. Μπορείτε να αναγνωρίσετε τις κλίσεις και τα ταλέντα του και να του δώσετε τις ευκαιρίες να τα αναπτύξει.
· Καλλιεργείστε τις μοναδικές δεξιότητες του κάθε παιδιού. Η βοήθειά σας είναι πολύτιμη προκειμένου το κάθε παιδί να εξελιχθεί με το δικό του μοναδικό τρόπο και να αποκτήσει πολλά και ποικίλα ενδιαφέροντα. Όταν αναγνωρίζετε τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού, αυτόματα το διαχωρίζετε από τα άλλα παιδιά σαν οντότητα και τονώνετε την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμησή του.
· Αποφύγετε τις συγκρίσεις ανάμεσα στα αδέλφια. Όταν συγκρίνουμε ή επαινούμε τις συμπεριφορές του ενός παιδιού συσχετίζοντάς τες με τις συμπεριφορές του άλλου, συχνά δημιουργούμε εντάσεις μεταξύ τους. Το παιδί που επιβραβεύεται αισθάνεται την πίεση από το γεγονός ότι πρέπει πάντα η συμπεριφορά του να είναι αρμόζουσα και αρεστή στους γονείς, ενώ το παιδί που συγκρίνεται αισθάνεται αποθαρρυμένο, αποτυχημένο και ανάξιο της προσοχής και των ευφημισμών των γονέων.
· Αφιερώστε χρόνο στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Ανεξάρτητα από το χρόνο που περνάτε μαζί με όλα τα παιδιά, προγραμματίστε με τέτοιο τρόπο την ημέρα σας, έτσι ώστε να έχετε την ευκαιρία να χαρείτε το κάθε σας παιδί ξεχωριστά. Μπορείτε να εκμεταλλευτείτε το χρόνο που το ένα παιδί κοιμάται ή λείπει στο σχολείο ή σε κάποια δραστηριότητα για να περάσετε ορισμένες στιγμές μόνο με το άλλο παιδί. Δείτε μια ταινία, πάτε μια βόλτα, φτιάξτε μια κατασκευή μαζί! Θα βοηθήσετε το παιδί να αισθανθεί πραγματικά μοναδικό για εσάς!
· Ορίστε ξεκάθαρα όρια. Είναι απαραίτητο τα παιδιά να σέβονται το ένα το άλλο, πράγμα που σημαίνει πως είναι καλό το κάθε παιδί να έχει τον προσωπικό του χώρο και τα προσωπικά του αντικείμενα, τα οποία θα πρέπει να γίνονται σεβαστά.
Ως γονείς, καλείστε να ενεργείτε με τρόπο που θα αποκαθιστά την ισορροπία και την αρμονία στην οικογένεια. Δείξτε έμπρακτα την αγάπη σας καθημερινά στα παιδιά και τονίστε τους πως δεν τα διαχωρίζετε. Ενθαρρύνετέ τους να εκφράσουν τη μοναδικότητά τους αλλά και να συνεργάζονται με σκοπό να βοηθήσουν το ένα το άλλο να εξελιχθεί.